© 2020 ONAY Muhendislik.
GOTS, dört önemli kuruluş tarafından kurulmuştur: Organic Trade Association (OTA, ABD), Internationaler Verband der Naturtextilwirtschaft (IVN, Almanya), The Soil Association (İngiltere) ve Japan Organic Cotton Association (JOCA, Japonya). Bu kuruluşlar, organik tekstiller ve organik tarım konularında geniş deneyime sahip olan endüstri organizasyonları ile organik tarım ve gıda alanındaki organizasyonlardan oluşmaktadır. GOTS, bu kuruluşların bir araya gelerek organik tekstiller için standartlar geliştirmelerinden doğmuştur. Bu standartlar, uluslararası alanda tanınmaları ve uyumlu hale getirilmeleri için GOTS tarafından bir araya getirilmiştir.
GOTS'un temel amacı, tüketicilere güvenilir bir güvence sağlamaktır. Bu, ham elyafın hasadından başlayarak çevresel ve sosyal sorumluluk taşıyan üretime kadar olan tüm süreçlerin standartlara uygunluğunu belirleyen dünya çapında kabul görmüş gereksinimleri tanımlamakla mümkün olmaktadır. GOTS sertifikalı tekstiller, tüketicilere organik durumlarını güvence altına almak adına bir standart sunar.
Onay Mühendislik, GOTS danışmanlığı konusunda uzmanlaşmış bir hizmet sağlayıcısıdır. Bu, tekstil işleyicileri ve üreticilerinin GOTS standartlarına uyumlu organik kumaşlarını ve giysilerini üreterek dünya genelinde kabul gören bir sertifikaya sahip olmalarına yardımcı olabilir.
GOTS, dört tanınmış kuruluş tarafından kurulmuştur: Organic Trade Association (OTA, ABD), Internationaler Verband der Naturtextilwirtschaft (IVN, Almanya), The Soil Association (İngiltere) ve Japan Organic Cotton Association (JOCA, Japonya). Bu kuruluşlardan ikisi (IVN ve JOCA) tekstil endüstrisi organizasyonlarıdır, diğer ikisi (OTA ve Toprak Derneği) ise organik tarım ve gıdaya dayanan organik organizasyonlardır. Birlikte, "organik" i tanıtmada geniş deneyime sahiptirler ve hepsi organik tekstiller için bireysel işleme standartları geliştirmişlerdir. GOTS, bu standartları uluslararası alanda tanınmaları için uyumlaştırma arzusundan doğmuştur. GOTS organizasyonu, düzenli standart güncellemeleri için diğer ilgili uluslararası paydaş kuruluşların ve uzmanların tavsiyelerinden ve girdilerinden yararlanır.
Standardın amacı, nihai tüketiciye güvenilir bir güvence sağlamak için, ham elyafın hasat edilmesinden çevresel ve sosyal açıdan sorumlu üretimden etiketlemeye kadar tekstil ürünlerinin sertifikalı organik durumunu garanti eden dünya çapında kabul görmüş gereksinimleri tanımlamaktır. Tekstil işleyicileri ve üreticileri böylece tüm büyük pazarlarda kabul edilen tek bir sertifika ile organik kumaşlarını ve giysilerini ihraç edebilirler.
GOTS’UN UYGULANMASINA YÖNELİK EL KİTABI
GLOBAL ORGANİK TEKSTİL STANDARDI (GOTS) VERSİYON 6.0 BAZ ALINMIŞTIR
Önemli: Bu çeviri, yalnızca Türkçe konuşan kullanıcılara destek niteliğindedir; İngilizce Orijinal versiyonu her koşulda öncellikli dikkate alınmalıdır ve bağlayıcıdır!
Global Standard gemeinnützige GmbH Rotebühlstr. 102 · 70178 Stuttgart · Germany
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER 2 GİRİŞ 4
1 İLKELER 5
1.2 KAPSAM VE YAPI 5
1.3 UYGUNLUK BELGESI 6
2 KRİTERLER 6
2.1 ORGANİK LİF ÜRETİMİNE YÖNELİK GEREKLİLİKLER 6
2.2.1 ‘ORGANIK’ VEYA ‘ORGANIK-DÖNÜŞÜMDE’ OLARAK SATILAN, ETIKETLENEN VEYA BEYAN EDILEN ÜRÜNLER 7
2.2.2 ‘%X ORGANIK MALZEMELERDEN ÜRETILMIŞTIR’ VEYA ‘%X ORGANIK- DÖNÜŞÜMDE MALZEMELERDEN ÜRETILMIŞTIR’ OLARAK SATILAN, ETIKETLENEN VEYA BEYAN EDILEN ÜRÜNLER 7
2.3.1 YASAKLANMIŞ VE KISITLANMIŞ GIRDILER 8
2.3.2 TEHLIKE VE TOKSISITEYE ILIŞKIN GEREKLILIKLER 14
2.3.3 KIMYASAL GIRDILERIN DEĞERLENDIRILMESI 15
2.3.4 KIMYASAL GIRDILERIN ÜRÜN YÖNETIMI 16
2.3.5 KIMYASAL MADDE TEDARIKÇILERINE YÖNELIK ÇEVRE, SAĞLIK VE GÜVENLIK _ 16
2.4.2 EĞIRME 17
2.4.6 BOYAMA 17
2.4.6 BOYAMA VE 2.4.7 BASKI 18
2.4.9.1 İLAVE LIF MALZEMELERE YÖNELIK GEREKLILIKLER 18
2.4.9.2 AKSESUARLARA ILIŞKIN GEREKLILIKLER 19
2.4.10 ÇEVRE YÖNETIMI 20
2.4.11 ATIK SU ARITMA 21
2.4.12 DEPOLAMA, AMBALAJLAMA VE NAKLIYE 23
2.4.12.1 GOTS ÜRÜNLERININ B2B TICARETI 23
2.4.12.2 GOTS ÜRÜNLERININ PERAKENDE (B2C) TICARETI 23
2.4.13 KAYIT TUTMA VE DAHILI (KURUM IÇI) KALITE GÜVENCE 24
2.4.14 TEKNIK KALITE PARAMETRELERI 25
2.4.15 GOTS ÜRÜNLERDEKI KALINTILARA ILIŞKIN SINIR DEĞERLER 26
2.4.16 İLAVE LIF MALZEME VE AKSESUARLARDAKI KALINTILARA ILIŞKIN SINIR DEĞERLER 26
3 SOSYAL KRİTERLER 29
3.1 KAPSAM 29
3.8 ÜCRETLENDİRME VE YAŞAM ÜCRETİ FARKININ DEĞERLENDİRİLMESİ 30
3.9 ÇALIŞMA SÜRESİ 31
3.12 SOSYAL UYGUNLUK YÖNETİMİ 31
4 KALİTE GÜVENCE SİSTEMİ 32
4.1 İŞLEME, ÜRETİM VE TİCARET AŞAMALARININ DENETİMİ 32
4.2 TEKNİK KALİTE PARAMETRELERİNİN VE KALINTILARIN TEST EDİLMESİ 36
5 ETİK İŞ DAVRANIŞLARI 38 6 EK 38
6.1.2 TEKSTIL KIŞISEL BAKIM ÜRÜNLERINE YÖNELIK SPESIFIK GEREKLILIKLER 38
6.1.3 GIRDILERE YÖNELIK SPESIFIK KRITERLER 39
6.2 GIDA İLE TEMAS EDEN TEKSTİL ÜRÜNLERİNE YÖNELİK SPESİFİK STANDARTLAR
39
GİRİŞ
Bu belgede, Global Organik Tekstil Standardına (GOTS) ve Global Standard gGmBH ‘ın Standartlar Komitesi (SC) tarafından onaylı ilgili resmi referans belgelere (Lisanslama ve Etiketleme Kılavuzu (Licensing and Labelling Guide) gibi) spesifik kriterlere yönelik yorum ve açıklamalar bulunmakta olup, kullanılan “spesifik kriterler” ifadesi tutarsız, uygun olmayan ve hatta yanlış yorumlara sebep olabilir (veya sebep olmuştur). Ayrıca belge, belgelendirme kurumları için GOTS’un ve ilgili kalite güvence sisteminin uygulanmasına yönelik gereklilikleri de içerebilir.
Bu elkitabı, GOTS Onaylı Belgelendirme Kurumları ve GOTS kullanıcılarına tavsiyede ve açıklamalarda bulunmak üzere SC’nin esnek bir kalite güvence aracı olarak görülmekte olup gerek duyulması halinde kısa vadede güncellenebilir, ancak mevcut standart versiyonunun revizyon sorularıyla ilgilenmemekte ve hatta herhangi bir revize kriter saptamamaktadır/oluşturmamaktadır.
Bu belge ile yapılan yorumlar, düzeltmeler ve ilave açıklamalar tüm GOTS Onaylı Belgelendirme Kurumlarını ve GOTS kullanıcılarını bağlayıcıdır. GOTS’un mevcut metni açısından makul başka yorumlar baz alınmak sureti ile halihazırda değerlendirilmiş ve sertifikalandırılmış tüm ürünler, bu değerlendirilmiş/sertifikalandırılmış statülerini koruyacaklardır.
Aksi yönde başka / spesifik bir tavsiyede bulunulmadıkça, standardın yeni bir versiyonuna, bu elkitabına veya başka bir resmi belgeye uymak için genel uygulama termini, yayınlanmalarından itibaren 12 aydır.
Not:
Bu Elkitabındaki yorumlar ve ilave açıklamalarda atıfta bulunulan GOTS’un ilgili Bölümü tırnak işareti içine alınmıştır. Kısmi ifadeler “…” şeklinde sembolize edilmektedir.
Her durumda Standarttan gelen ifade bu bağlamda kesin ifade olarak kabul edilecektir.
*******
YORUMLAR
1 İLKELER
1.2 KAPSAM VE YAPI
… "Nihai ürünler, dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak şartı ile lif ürün, iplik, kumaş, giysi, moda tekstil aksesuarı (taşınan veya giyilen/takılan), tekstil oyuncak, ev tekstili, yatak ve yatak ürünü ve de tekstil kişisel bakım ürünlerini içerebilir." …
…GOTS kriterlerine veya yerel yasal gerekliliklere (hangisi daha yüksekse) riayet edilecektir ….
…. Standart, önde gelen sosyal sürdürülebilirlik standartlarınınkine denk çalışma ve sosyal şartlar üzerine gereklilikleri de belirlemektedir.
İlgili sertifikasyon prosedüründeki ilgili GOTS kriterlerine uyabileceklerini Onaylı Belgelendirme Kurumuna ispatlamış olan işleyici, imalatçı, tüccar ve perakendeciler, ‘Kapsam Belgelerinin (SC) düzenlenmesine ilişkin Politika ve Şablon’ a (‘Policy and Template for issuing Scope Certificates (SCs’) uygun olarak düzenlenmiş bir GOTS Kapsam Belgesi alırlar. Böylece Sertifikalı Kuruluşlar olarak kabul edilirler. Kapsam Belgesi alırlar. Böylece Sertifikalı Kuruluş olarak kabul edilirler.
Sertifikalı Kuruluşların Standarda uygun olarak sunabilecekleri ürünlerin/ürün kategorilerinin yanı sıra sertifikasyon kapsamında belgelendirilen işleme, imalat ve ticari faaliyetler de Kapsam Belgelerinde listelenir. Sertifikayı devreden/tahsis eden Sertifikalı Kuruluşun Kapsam Belgesinde Altyükleniciler ve bunların ilgili işleme ve imalat aşamaları listelenir.
2 KRİTERLER
2.1 ORGANİK LİF ÜRETİMİNE YÖNELİK GEREKLİLİKLER
"Onaylı olanlar, ilgili üretim (mahsul veya hayvansal üretim) kapsamına yönelik olarak IFOAM Standartlar Ailesinde (IFOAM Family of Standards) onaylanmış herhangi bir standarda göre ((EC) 834/2007 sayılı Yönetmelik, USDA Ulusal Organik Programı (NOP- National Organic Program), APEDA Ulusal Organik Üretim Programı (NPOP-National Programme for Organic Production), Çin Organik Standardı GB/T19630 gibi) ‘organik’ veya ‘organik-dönüşümde’ (organic-in conversion’) olarak sertifikalandırılmış doğal liflerdir. Belgelendirme kuruluşu, sertifikalandırmayı dayandırıldığı standarda yönelik olarak geçerli ve tanınmış bir akreditasyona sahip olacaktır. Tanınmış akreditasyonlar ISO 17065 akreditasyonu, NOP akreditasyonu ve IFOAM akreditasyonudur.”
2.2.1 ‘Organik’ veya ‘organik-dönüşümde’ olarak satılan, etiketlenen veya beyan edilen ürünler
ve
2.2.2 ‘%x organik malzemelerden üretilmiştir’ veya ‘%x organik-dönüşümde malzemelerden üretilmiştir’ olarak satılan, etiketlenen veya beyan edilen ürünler
…. Yüzde rakamları, ürünün normal şartlardaki lif içerik ağırlığını ifade eder....
….. ve/veya hayvan sağlığı ilkelerinin ( Mulesing dahil) …..
2.3.1 Yasaklanmış ve kısıtlanmış girdiler
…. Aşağıdaki tabloda konvansiyonel tekstil işlemede kullanılabilecek (imkan dahilinde) ancak çevresel ve/veya toksikolojik sebeplerden dolayı GOTS Ürünlerinin tüm işleme aşamalarında açık bir şekilde yasaklanmış veya kısıtlanmış kimyasal girdiler listelenmiştir. Bu, GOTS kapsamında yasaklanmış veya kısıtlanmış tüm kimyasal girdilerin ayrıntılı ve kapsamlı bir listesi olarak görülmeyecektir. Bu Bölümde açık bir şekilde listelenmemiş madde gruplarının veya münferit maddelerin yasaklanması veya kısıtlanması Bölüm 2.3.2 ‘Tehlike ve toksisiteye ilişkin gereklilikler’ veya Standardın diğer kriterlerinden de kaynaklanabilir.
Yorum:
Bu Bölümde yasaklı olarak listelenmiş girdilerin çoğu her halükarda Bölüm 2.3.2. ‘deki tehlike ve toksisiteye ilişkin gereklilikleri karşılamadıklarından dolayı GOTS kapsamında yasaklıdır. Bu Bölümde bunların bilhassa listelenmesinin sebebi, tekstil sektörü ile özel alakaları ve/veya kamunun bu maddelere olan ilgisidir.
Yukarıda yer alan maddeler, saf madde olarak veya bir preparatın parçası olarak uygulanmış olmalarına bakılmaksızın yasaklanmıştır.
Bu Bölümdeki yasaklanmış maddelerin bir veya daha fazlasını, herhangi bir düzeyde işlevsel bir bileşen olarak içeren veya kasıtlı olarak bunlardan ilave edilmiş preparatlar yasaklanmıştır. Bu maddelerin kaçınılmaz kontaminasyon ve safsızlıkları, bu yorumu takip eden tabloda verilen sınır değerleri geçmeyecektir. Herhangi bir kimyasalın (ve/veya gruplarının) bu yorumlarda veya listelerde veya tablolarda açık bir şekilde belirtilmemiş olması halinde, belirleyici şart olarak ilgili GHS (Küresel Uyum Sistemi- Global Harmonised System) kriterleri alınacaktır.
Ayrıca, normal uygulama veya kullanım şartlarında listelenen maddelerden herhangi birini açığa çıkardığı bilinen girdiler yasaklanmıştır.
İşlevsel nano partiküller ve de GDO içeren veya türetilmiş girdiler için geçerli normlar/direktifler MSDS ’de beyanda bulunma yükümlüğü öngörmemektedir. Bu maddelerin kaçınılmaz kontaminasyon ve safsızlıkları %0,1’i geçmeyecektir.
Belirtilen kullanımlarının Bölüm 2.4.15’de yer alan parametrelerdeki tekstil ürünlerinde kalıntı sınır değerlerinin aşılmasına sebep olduğu doğrulanmışsa da girdiler yasaklanırlar.
Referanslar:
552/2009 Sayılı AT Yönetmeliği
Avrupa Kimyasallar Ajansı (ECHA- European Chemicals Agency), aday listesi
Bazı kimyasal grupları için başka yorum kılavuzlarına da bakınız.
Sr. Madde grubu Kontaminasyon Tespit Seviyesi
1 Aromatik ve/veya halojenli çözücüler
1,2 dikloroetan (107-06-2) 5 mg/kg
Metilen klorür (75-09-2) 5 mg/kg
Trikloroetilen (79-01-6) 40 mg/kg
Tetrakloroetilen (127-18-4) 5 mg/kg
Tetraklorotoluen (5216-25-1) 5 mg/kg
Triklorotoluen/ Benzotriklorür (98-07-7) 5 mg/kg
Benzil klorür / Klorometil benzen (100-44-7) 5 mg/kg
Boyalar – 100 mg/kg
Benzen 50 mg/kg
Ksilen, o-krezol, p-krezol, m-krezol gibi aromatik çözücüler 500 mg/kg
2 Alev Geciktiriciler
Tris(2 kloroetil)fosfat (TCEP) (115-96-8)
Teker teker 250 mg/kg
Dekabromodifenil eter (DecaBDE) (1163-19-5)
Tris(2,3, dibromopropil) fosfat (TRIS) (126-72-7)
Pentabromodifenil eter (PentaBDE) (32534-81-9)
Oktabromodifenil eter (OctaBDE) (32536-52-0)
Bis(2,3 dibromopropil)fosfat (BIS) (5412-25-9)
Tris(1 aziridinil)fosfin oksit) (TEPA) (545-55-1)
Polibromobifeniller (PBB) (67774-32-7, 59536-65-1)
Tetrabromobisfenol A (TBBPA) (79-94-7)
Hekzabromosiklodekan (HBCD) (25637-99-4)
2,2 bis(bromometil) 1,3 propanediol (BBMP) (3296-90-0)
Hekzabromosiklododekan (HBCDD) (3194-55-6)
2- Etilhekzil -2,3,4,5-tetrabromobenzoat (TBB) (183658-27-7)
Bis(2-etilhekzil)-3,4,5,6-tetrabromoftalat (TBPH) (26040-51-7)
İzopropilli trifenil fosfat (IPTPP) (68937-41-7)
Tris(1-kloro-2-propil) fosfat (TCPP) (13674-84-5)
Tris(1,3-dikloro-2-propil) fosfat (TDCPP) (13674-87-8)
Trifenil fosfat (TPP) (115-86-6)
Bis(klorometil) propan-1,3-diltetrakis (2-kloroetil) bisfosfat (V6) (38051-10-4)
Antimon (7440-36-0)
Antimon trioksit (1309-64-4)
Borik Asit (10043-35-3, 11113-50-1)
Dekabromodifenil (DecaBB) (13654-09-6)
Dibromobifeniller (DiBB) (çoklu)
Dibromopropileter (21850-44-2)
Heptabromodifenil eter (HeptaBDE) (68928-80-3)
Hekzabromodifenil eter (HexaBDE) (36483-60-0)
Monobromobifeniller (MonoBB) (Çoklu)
Monobromobifenil eterler (MonoBDEs) (Çoklu)
Nanobromobifeniller (NonaBB) (Çoklu)
Nanobromodifenil eter (NonaBDE) (63936-56-1)
Oktabromobifeniller (OctaBB) (Çoklu)
Polibromobifeniller (Polibrominatlı bifeniller/ Polibrobifenil (Polybromierte Biphenyle) (PBBs) (59536-65-1)
Tetrabromodifenil eter (TetraBDE) (40088-47-9)
Tribromodifenil eterler (TriBDEs) (Çoklu)
Trietilenfosforamid (TEPA) (545-55-1)
Dibor trioksit (1303-86-2)
Disodyum oktaborat (12008-41-2)
Disodyum tetraborat, susuz (1303-96-4, 1303-43-4)
Tetra bor disodyum heptaoksit, hidrat (12267-73-1)
1H,1H,2H,2H-Perfluoraoktilakrilat (6:2 FTA) (17527-29-6)
1H,1H,2H,2H-Perfluorodesilakrilat (8:2 FTA) (27905-45-9)
1H,1H,2H,2H- Perfluorododesilakrilat (10:2 FTA) (17741-60-5)
3 Klorlu benzenler ve Toluenler
1,2-diklorobenzen (95-50-1) 1000 mg/kg
mono-, di-, tri-, tetra-, penta- ve hekza- klorobenzen ve mono-, di-, tri-, tetra-, penta- ve hekza- klorotoluen’in diğer izomerleri
Toplam: 200 mg/kg
4 Klorofenoller (tuzları ve esterleri dahil)
Tetraklorofenoller (TeCP) Toplam: 20 mg/kg
Pentaklorofenol (PCP)
Monoklorofenol ve izomerleri Diklorofenol ve izomerleri Triklorofenoller ve izomerleri
Toplam: 50 mg/kg
5 Kompleks yapıcılar ve yüzey aktif maddeler
Nonilfenol (NP), karışık izomerler (104-40-5, 11066-49-2, 25154-52-3,
84852-15-3)
Oktilfenol (OP), karışık izomerler (140-66-9, 1806-26-4, 27193-28-8)
250 mg/kg
Oktilfenol etoksilatlar (OPEO) (9002-93-1, 9036-19-5, 68987-9-06)
Ve Nonilfenol etoksilatlar (NPEO) (9016-45-9, 26027-38-3, 37205-87-1,
68412-54-4, 127087-87-0)
500 mg/kg
EDTA, DTPA, NTA 500 mg/kg
LAS, α-MES 500 mg/kg
6 Endokrin bozucular Yasak
7 Formaldehit ve diğer kısa-zincirli aldehitler (Glioksal gibi) 150 mg/kg
8
Ağır Metaller GOTS Ek C’deki “Ağır Metal İçermez” tanımına bakınız
9 Kanserojen arilamin bileşiklerini (MK III, kategori 1,2,3,4) açığa çıkaran girdiler (örneğin azotlu boyalar ve pigmentler)
Yasaklı aminler 150 mg/kg
Lacivert Renklendirici 250 mg/kg
Kanserojen veya Duyarlılığı Artırıcı/Alerjik (Dispers) Boyalar 250 mg/kg
10 Halojen içeren bileşikli girdiler (GOTS Versiyon 5.0 2.4.7’deki istisnalar) %1 AOX
11 Organotin bileşikleri
Dibütiltin (DBT) (Çoklu) 20 mg/kg
Metiltin’in mono, di ve tri türevleri (Çoklu) 5 mg/kg
Bütilin’in diğer mono, di ve tri türevleri (Çoklu) 5 mg/kg
Feniltin’in mono, di ve tri türevleri (Çoklu) 5 mg/kg
Oktiltin’in mono, di ve tri türevleri (Çoklu)
Monometiltin bileşikleri (MMT) (Çoklu)
Dipropiltin bileşikleri (DPT) (Çoklu)
Dibütiltin diklorür (DBTC) (Çoklu)
Tripropiltin bileşikleri (TPT) (Çoklu)
Tetraetiltin bileşikleri (TeET) (Çoklu)
Tetrabütiltin bileşikleri (TeBT) (Çoklu)
Tetraoktiltin bileşikleri (TeOT) (Çoklu)
Trisiklohekziltin (TCyHT) (Çoklu) 5 mg/kg
12 Ftalatlar Toplam: 250 mg/kg
Dietilhekzil ftalat (DEHP) (117-81-7)
Bis(2-metoksietil) ftalat (DMEP) (117-82-8)
Di-n-oktil ftalat (DNOP) (117-84-0)
Diizodekil ftalat (DIDP) (26761-40-0)
Diizononil ftalat (DINP) (28553-12-0)
Di-n-hekzil ftalat (DnHP) (84-75-3)
Dibütil ftalat (DBP) (84-74-2)
Benzilbütil ftalat (BBP) (85-68-7)
Di-n-nonilftalat (DNP) (84-76-4)
Dietil ftalat (DEP) (84-66-2)
Di-n-propil ftalat (DPrP) (131-16-8)
Di-izobütil ftalat (DIBP) (84-69-5)
Di siklohekzilftalat (DCHP) (84-61-7)
Di-izo-oktil ftalat (DIOP) (27554-6-3)
Di-C7-11 dallanmış ve doğrusal alkilftalatlar (DHNUP) (68515-42-4)
Di-C6-8 dallanmış alkilftalatlar (DIHP) (71888-89-6)
Di-izo-pentil ftalat (DIPP) (605-50-5)
Di-n-pentil ftalat (DnPP) (131-18-0)
13 PAH Toplam: 200 mg/kg
Benzo[a]piren (BaP) (50-32-8) 20 mg/kg
Antrasen (120-12-7)
Toplam: 200 mg/kg
Piren (129-00-0)
Ben-zo[g,h,i]perilen (191-24-2)
Benzo(e)piren (192-97-2)
İndeno[1,2,3-cd]piren (193-39-5)
Benzo(j)flüoranten (205-82-3)
Benzo[b]flüoranten (205-99-2)
Flüoranten (206-44-0)
Benzo[k]flüoranten (207-08-9)
Asenaftilen (208-96-8)
Krizen (218-01-9)
Dibenz[a,h]antrasen (53-70-3)
Benzo[a]antrasen (56-55-3)
Asenaften (83-32-9)
Fenantren 85-01-8)
Flüoren (86-73-7)
Naftalin (91-20-3)
15 Per- ve Poliflorlanmış bileşikler (PFC)
Perflorooktan sülfonat (PFOS) ve ilgili maddeler Toplam: 2 mg/kg
Perflorooktanoik asit (PFOA) ve ilgili maddeler 2 mg/kg
16 Kısa zincirli klorlu Parafinler (SCCP) (C10 C13) 250 mg/kg
17 Glikol Türevleri
Bis(2-metoksietil)-eter (111-96-6) 50 mg/kg
2-etoksietanol (110-80-5) 50 mg/kg
2-etoksitetil asetat (111-15-9) 50 mg/kg
Etilen glikol dimetil eter (110-71-4) 50 mg/kg
2-metoksietanol (109-86-4) 50 mg/kg
2-metoksietilasetat (110-49-6) 50 mg/kg
2-metoksipropilasetat (70657-70-4) 50 mg/kg
Trietilen glikol dimetil eter (112-49-2) 50 mg/kg
2-Metoksi-1-propanol (1589-47-5) 50 mg/kg
Madde Grubu Kriterler
Endokrin bozucular Yasak
3,3’-Dimetil-4,4’-diaminobifenilmetan (838-
88-0) 4-Aminoazobenzen (60-09-3)
p-Kresidin (120-71-8) no ile):
4-Aminobifenil (92-67-1)
Benzidin (92-87-5)
4-Kloro-o-toluidin (95-69-2)
Azoik boya bileşikleri MAK III, kategori 2 (CAS 2-Naftilamin (91-59-8)
o-Toluidin (95-53-4)
no ile):
o-Aminoazotoluen ( 97-56-3) 4,4’-Metilen-bis-(2- kloroanilin) (101-14-
4)
2-Amino-4-nitrotoluen (99-55-8) 4,4’-Oksidianilin (101-80-4)
p-Kloroanilin (106-47-8) 4,4’- Tiyodianilin (139-65-1)
2,4-Diaminoanizol (615-05-4) 2,4-Toluylendiamin (95-80-7)
4,4’-Diaminobifenilmetan (101-77-9) 2,4,5-Trimetilanilin (137-17-7)
3,3’-Diklorobenzidin (91-94-1) o-Anisidin (90-04-0)
3,3’- Dimetoksibenzidin (119-90-4) 2,4-Ksilidin (95-68-1)
3,3’-Dimetilbenzidin (119-93-7) 2,6-Ksilidin (87-62-7)
Azoik boya bileşikleri MAK III, kategori 3 (CAS no ile):
5-Kloro-2-metilanilin (95-79-4) p- fenilendiamin (106-50-3)
N,N-Dimetilanilin (121-69-7)
Azoik boya bileşikleri MAK III, kategori 4 (CAS no ile):
Anilin (62-53-3)
Kanserojen amin bileşikleri açığa çıkarabilecek (*veya bir kimyasal takip reaksiyonunda bunları oluşturacak
C.I. Pigment Kırmızı
8 C.I. Pigment Kırmızı
22 C.I. Pigment Kırmızı
23* C.I. Pigment Kırmızı
38
oluşturan) yasaklı azoik pigmentler şunları içerir:
Referans:
Boyacı ve Koloristler Topluluğu (Society of Dyers and Colourists) ve Amerikan Tekstil Kimyagerleri ve Koloristleri Birliği (American Association of Textile Chemists and Colorists) tarafından online yayınlanan The Colour Index™ (Renk İndeksi) ‘de belirtilen C.I. Numaraları.
Madde grubu Kriterler
Halojen ihtiva eden
bileşikler içeren Girdiler >%1 kalıcı AOX içeren girdiler yasaklanmıştır.
…
ve
Bölüm 7) Tanım: "Halojenin kalıcı olarak moleküle (örneğin bir boyarmadde veya pigmentin kromoforunda) bağlı olması ve lif işlenirken hidrolize edilememesi veya uzaklaştırılamaması halinde AOX kalıcıdır." …
Madde grubu Kriterler
Kimyasal girdilerdeki kutu içindeki koruyucular Yasaklanmış olanlar:
Bölüm 2.3.1 ve 2.3.2 gerekliliklerini karşılamayan kutu içi koruyucular.
İzin verilen istisnalar:
Avrupa biyosidal ürünler yönetmeliğine (BPR 528/2012- European biocidal products regulation) uygun olan ve Birliğin PT06 tip ürünlere (depolama sırasında ürünlerin korunmasına yönelik koruyucular) yönelik BPR listesinde yer alan biyosidal aktif madde(ler):
https://echa.europa.eu/en/information-on-chemicals/biocidal-active- substances
2.3.2 Tehlike ve toksisiteye ilişkin gereklilikler
….. Sağlık tehdidine ilişkin özel tehlike ifadeleri (risk ibareleri) ile sınıflandırılan girdiler.
….
Dipnotlar: …..
1) Girdilere yönelik GOTS değerlendirme prosedürü sırasında (Bölüm 2.3.3’e bakınız) bilinmeyen LD50 değerlerinin tespiti için hayvanlar üzerinde yeni testler yapılması (Bölüm 2.3.3’e bakınız) yasaktır. Bunun yerine, bilinmeyen değerlerin tespit edilmesi için alternatif yöntemler (örneğin Akut Toksisite Tahminleri (AET-Acute Toxicity Estimates); benzer ürünlerden analoji üzerine sonuçlar; doğrulanmış yapı-aktivite ilişkileri; ihtiva edilen maddelere yönelik mevcut verilerden hesaplamalar; uzman görüşleri; in vitro testler) kullanılacaktır.
3) Girdilere yönelik GOTS değerlendirme prosedürü sırasında bilinmeyen LD50/EC50 değerlerinin tespiti için balık ve su piresi üzerinde yeni testler yapılması yasaktır. Bunun yerine, bilinmeyen değerlerin tespit edilmesi için Akut Toksisite Tahminleri (AET-Acute Toxicity Estimates); doğrulanmış yapı-aktivite ilişkileri; benzer ürünlerden analoji üzerine sonuçlar; ihtiva edilen maddelere yönelik mevcut verilerden hesaplamalar; balık yumurtası testi (embriyo toksisite testi (FET); in vitro testler; IC50 alg; OECD 201 [72 saat] gibi alternatif yöntemler kullanılacaktır.
2.3.3 Kimyasal girdilerin değerlendirilmesi
…. GOTS Ürünlerinin işlenmesinde kullanımı amaçlanan tüm kimyasal girdiler, kullanılmadan önce bir GOTS Onaylı Belgelendirme Kurumunun onayına tabidirler. Preparatlar kullanılmadan önce, özel akreditasyon kapsamına (“Pozitif listelerdeki tekstil tamamlayıcı unsurların (kimyasal girdilerin) onayı (Kapsam 4)”) yönelik olarak Global Standard gGmbH tarafından yetkilendirilmiş bir GOTS Onaylı Belgelendirme Kurumu tarafından değerlendirilmiş ve ticari isimleri onaylı bir listeye kaydettirilmiş olacaktır. …..
Yorum:
Bu bağlamda kimyasal bir girdi (madde veya preparat) MSDS’sinin hazırlanmasına esas teşkil edecek olan “ilgili tanınmış norm veya direktifler” şunlardır:
ANSI Z400.1-2004 ISO 11014-1
EC 1907/2006 (REACH) EC 2015/830
GHS (Küresel Uyum Sistemi-Global Harmonised System) JIS Z 7253:2012
Spesifik olarak, ilave bilgi kaynaklarının değerlendirmeye katılmasına yönelik geçerli sebepler şunları içerecektir:
MSDS, girdinin pazarlandığı ülkede/bölgede yasal olarak bağlayıcı bir dayanağı temsil etmiyorsa, Girdinin, MSDS’de bir beyanda bulunulmasının bağlayıcı olmadığı kısıtlı veya yasaklı maddeler (örneğin AOX, endokrin bozucular, GDO (türev) malzeme veya enzim, nano partiküller) içermesi ihtimali varsa,
MSDS, ilgili GOTS kriterlerine uygunluğu değerlendirmek için gerekli bazı ekolojik veya toksikolojik bilgileri içermiyorsa,
Bazı ekolojik veya toksikolojik değerlerin tespit edilmesi için kullanılan testler/yöntemler GOTS kriterlerinde belirtilmemiş veya GOTS kriterlerinde yer alanlara uymuyorsa,
Safsızlıkların denetiminde, MSDS üzerinde bazı ekolojik veya toksikolojik bilgilerin doğruluğu üzerine habersiz denetim öngörülmüşse
“Pozitif listelerdeki tekstil tamamlayıcı unsurların (kimyasal girdilerin) onayı” kapsamına (= ‘Belgelendirme Kuruluşlarına yönelik Onay Prosedürleri ve Gereklilikleri’ Kapsam 4, Bölüm 4.2) yönelik onayı olan belgelendirme kurumları aşağıdaki internet sitesinde listelenmiştir: http://www.global-standard.org/certification/how-to-get-chemical-inputs-approved.html
Bu kapsama yönelik onayı olan belgelendirme kurumları, kendi onaylı kimyasal girdiler listelerini tüm Onaylı Belgelendirme Kurumlarının istifadesine sunmakla yükümlüdürler. Listeler, tüm Onaylı Belgelendirme Kurumları tarafından GOTS sertifikasyon planında girdi değerlendirmesi için uygulanabilir bir araç olarak alınacaktır. Birbiri ile çelişen kararlar olması halinde (biri tarafından onaylanmış bir ürünün bir diğeri tarafından reddedilmesi) belgelendirme kurumlarının değerlendirme kanıtlarını paylaşmak sureti ile tutarlı değerlendirme gerçekleştirmeleri talep edilir. Bunda başarısız olunması halinde son kertede Global Standard gGmbH Standartlar Komitesinin Standart Geliştirme ve Kalite Güvenceden (Standards Development & Quality Assurance) sorumlu Yöneticisi, söz konusu kimyasallara ilişkin sağlanan teknik bilgileri inceledikten sonra karar verir.
2.3.4 Kimyasal girdilerin Ürün Yönetimi
Kimyasal formülatörler uygun ve etkin ürün yönetimi uygulamalarını kullanmalıdırlar. Ürünün test edilmesine yönelik yeterli ve uygun sistemler ve kalite güvence uygulamaya konulmuş olacaktır.
2.3.5 Kimyasal Madde Tedarikçilerine Yönelik Çevre, Sağlık ve Güvenlik
Kimyasal formülatörler kendi tesislerine yönelik olarak çevre yönetimi sistemi ve güvenlik denetimine tabi olacaktır. Onay Mektubunun veya Standart Revizyonunun verildiği (hangisi daha önce ise) ilk yıl ve takip eden 3 yılda bir yerinde denetim yapılacaktır.
….. Aşağıdaki GOTS kriterleri kimyasal tedarikçilerinin denetiminde yer alacaktır: Bölüm 2.4.10
Bölüm 2.4.11, (COD gereklilikleri için Elkitabına bakınız). Bölüm 3.6
2.4.2 Eğirme
“… Daha sonraki bir işleme aşamasında çözünecek olan sentetik liflerin kullanılmasına izin verilmez.”
2.4.6 Boyama
Parametre Kriterler
Boya ve yardımcı maddelerin seçimi …duyarlılığı artırıcı/alerjik olarak sınıflandırılan (dispers) boyalar yasaktır. …
Spesifikasyon (duyarlılığı artırıcı/alerjik olarak sınıflandırılan (dispers) boyalar
Aşağıdaki dispers boyalar (duyarlılığı artırma potansiyelleri sebebi ile) yasaklanmıştır:
C.I. Dispers Mavi 1 C.I. Dispers Turuncu 1 C.I. Dispers Mor 93
C.I. Dispers Mavi 3 C.I. Dispers Turuncu 3 C.I. Dispers Sarı 1
C.I. Dispers Mavi 7 C.I. Dispers Turuncu 37 C.I. Dispers Sarı 3
C.I. Dispers Mavi 26 C.I. Dispers Turuncu 76 C.I. Dispers Sarı 9
C.I. Dispers Mavi 35 C.I. Dispers Turuncu 149 C.I. Dispers Sarı 23
C.I. Dispers Mavi 102 C.I. Dispers Kırmızı 1 C.I. Dispers Sarı 39
C.I. Dispers Mavi 106 C.I. Dispers Kırmızı 11 C.I. Dispers Sarı 49
C.I. Dispers Mavi 124 C.I. Dispers Kırmızı 17 C.I. Dispers Mor 1
C.I. Dispers Mavi 291 C.I. Dispers Kahverengi 1 C.I. Dispers Turuncu 59
C.I. Dispers Turuncu 11 C.I. Dispers Kırmızı 23 C.I. Dispers Kırmızı 151
C.I. Dispers Sarı 7 C.I. Dispers Sarı 54 C.I. Dispers Sarı 56
Referans:
Boyacı ve Koloristler Topluluğu (Society of Dyers and Colourists) ve Amerikan Tekstil Kimyagerleri ve Koloristleri Birliği (American Association of Textile Chemists and Colorists) tarafından online yayınlanan The Colour Index™ (Renk İndeksi) ‘de belirtilen C.I. Numaraları.
2.4.6 Boyama ve 2.4.7 Baskı
Parametre Kriterler
Boya ve yardımcı maddelerin seçimi … IUCN’nin Kırmızı Listesinde yer alan tehdit altındaki türlerden elde edilen doğal boyalar ve yardımcı maddelerin kullanımı yasaktır.
Parametre Kriterler
Boya ve yardımcı maddelerin seçimi …kanserojen veya kanserojen olma şüphesi taşıyan olarak sınıflandırılan renklendiriciler (H350 / H351) yasaktır.
2.4.9.1 İlave lif malzemelere yönelik gereklilikler
….. Ürünlerin malzeme bileşiminin geriye kalan organik olmayan kısmı için kabul edilen lif malzemeler (Bölüm 2.2.1’e göre maksimum %5 ve Bölüm 2.2.2’ye göre maksimum %30).
Wool Standard).
GOTS ürünlerinde kullanılan yün mulesing içermemelidir. Bu bağlamda yün üreticisinden bir beyanın halihazırda yeterli sayılmakta olup, durum tespiti yapılması sonrasında Onaylı Belgelendirme Kuruluşları tarafından kabul edilebilir.
Gelecekte ilgili başka sertifikasyon programları/doğrulama kanıtları muadil olarak kabul görebilecektir. Böyle bir durumda karar, Global Standard gGmbH tarafından yayınlanacaktır (bu el kılavuzunun güncellenmiş bir sayısı üzerinden veya ilk olarak ilgili http://www.global- standard.org/the-standard/manual-for-implementation.htmlhttp://www.global-standard.org/the-
%20standard/manual-for-implementation.html internet sitesinde).
GOTS 6.0’a dayanarak olası malzeme bileşimlerine yönelik örnekler şunları içermektedir:
%70 organik pamuk, %30 organik kaynaklardan liyosel
%70 organik pamuk, %25 geri dönüştürülmüş poliamid, %5 poliüretan
GOTS 6.0’a dayanarak artık kabül olmayan malzeme bileşimlerine yönelik örnekler şunları içermektedir:
%70 organik pamuk, %30 organik bambudan rayon lifi
%70 organik pamuk, %25 konvansiyonel yada virgin poliamid, %5 poliüretan.
Referanslar:
Content Claim Standard (CCS,Textile Exchange)
Organik İçerik Standardı (OCS-Organic Content Standard, Textile Exchange) Global Geri Dönüşüm Standardı (GRS- Global Recycle Standard, Textile exchange) Recycled Claim Standard (RCS, Textile Exchange)
Recycled Content Standard (Bilimsel Sertifikasyon Sistemleri-Scientific Certification Systems) Orman Koruma Konseyi (FSC - Forest Stewardship Council)
Orman Sertifikasyon Planı Onay Programı (PEFC - Programme for the Endorsement of Forest Certification Schemes)
Sorumlu Yün Standardı (RWS- Responsible Wool Standard, Textile Exchange)
2.4.9.2 Aksesuarlara ilişkin gereklilikler
….. Genel olarak malzemeler. (aplikeler, bordürler, kemer tokaları, düğmeler ve çıtçıtlar, fitiller/şeritler/kordonlar, sutaşı/kenar süsleri/danteller, esnek/kurdele şeritler ve mavallar/iplikler, nakış iplikleri, kopçalar ve kapatma sistemleri, yapışkan şeritler/bantlar, şapka şeritleri/kurdeleleri, oya işleri, astarlar, kakma işlemeler, arabirimler, etiketler (ısı transferi, yapışkan, bakım, GOTS), iç astarlar/telalar, cepler, dikiş/ek yeri birleştiriciler, dikiş iplikleri, vatkalar, içlikler/iç çamaşırları için dolgu elyafları, süslü manşetler/rivetler, fermuarlar ve aşağıda açıkça listelenmemiş diğer aksesuarlar için geçerlidir)….
…. Döşeklerde/şiltelerde kullanılan kauçuk köpük, onaylı organik kauçuktan (dönüşümde) veya sürdürülebilir orman yönetimi ilkelerine uygunluğu doğrulayan bir programa göre onaylanmış bir kauçuktan üretilmiş olacaktır ….
2.4.10 Çevre yönetimi
GOTS kriterlerine ilave olarak tüm firmalar, kendi işleme/imalat aşamaları ile ilgili olan yürürlükteki ulusal ve yerel yasal çevre gerekliliklerine uygunluğu sağlayacaktır (havaya emisyon, atık su boşaltma/tahliye ve de atık ve çamur imhasına ilişkin olanlar da dahil olmak üzere).
… sorumlu kişi…
….”mevcut veri ve prosedürler şunları içermelidir:
…
enerji ve su kaynakları ve hedeflenen kg tekstil çıktısı başına bunların tüketimi
kg tekstil çıktısı başına enerji ve su tüketimini düşürmek için hedefler ve prosedürler”.
….. Sertifikalı Kuruluşların, kendi operasyonları dahilinde sera gazı emisyonları (GHG) kaynakları üzerine bilgi toplamaları ve her bir kaynak için emisyon düşürme yollarını tanımlamaları gerekmektedir…..
2.4.11 Atık Su Arıtma
“Tüm yaş işleme birimlerinden gelen atık sular, çevreye tahliye edilmeden önce dahili veya harici işlevsel atık su arıtma tesisinde arıtılacaktır.” …
… "Atık su arıtımına yönelik yürürlükteki ulusal ve yerel yasal gereklilikler (TOC, BOD, COD, pH, sıcaklık sınır değerleri, renk giderme, kirleticilerin kalıntıları (kimyasal) ve bertaraf yöntemleri dahil) yerine getirilecektir." …
ve ulusal ve yerel yasal gerekliliklere ve sınır değerlere sürekli olarak riayet ettiğinden,
- arıtılacak atık su miktarının kurum içi arıtma tesisinin kapasitesini ve/veya teslim sözleşmesinde belirtilen maksimum miktarı geçmediğinden,
- belirtilen arıtma miktarının, kullanılan ve tahliye edilen gerçek işleme suyu miktarı ile ölçüştüğünden emin olunacaktır.
… " Atık suların çevreye tahliyesi 20 g COD/kg işlenmiş tekstil (çıktısını) geçmeyecektir. yağıltılı kapak, kirli yünün pişirmesi/yıkanması için, istisnai bir sınır değer olan 45 g COD/kg geçerlidir." …
…. Atık su analizleri normal çalışma kapasitesi üzerinden periyodik olarak gerçekleştirilecek ve dokümante edilecektir.
Rehber:
Arıtılmış atık su için tavsiye edilen test parametreleri aşağıdakileri içermelidir: Aşağıdaki tabloya göre AOX (5mg/l sınır değerle) ve Ağır Metal kalıntıları
Ağır Metal CAS No. Limit (µg/l)
Kurşun 7439-92-1 100
Cıva 7439-97-6 10
Kadmiyum 7440-43-9 100
Krom VI 18540-29-9 50
Toplam Krom 7440-47-3 200
Arsenik 7440-38-2 50
Bakır 7440-50-8 1000
Nikel 7440-02-0 200
Antimon 7440-36-0 100
Kobalt 7440-48-4 50
Çinko 7440-66-6 5000
Manganez 7439-96-5 5000
2.4.12 Depolama, ambalajlama ve nakliye
2.4.12.1 GOTS Ürünlerinin B2B ticareti
…. Ulusal veya bölgesel yasa veya kanunlar gereğince pestisitlerin/biyosidlerin kullanımının zorunlu olduğu hallerde, bunlar Depolarda/Nakliyede kullanılabilir ancak yürürlükteki/ilgili ulusal ve uluslararası organik üretim standardına uymak zorundalardır. ….
2.4.12.2 GOTS Ürünlerinin Perakende (B2C) ticareti
…. “GOTS Ürünlerinin perakende ticaretine yönelik ambalaj malzemesinde kullanılacak her türlü kağıt veya karton (giysi üzerine takılan/sallanan ürün etiketi/bakım bilgisi gibi etiketleme kalemleri dahil) tüketici kullanımı öncesinde veya sonrasındaki atıklardan geri dönüştürülecek veya sürdürülebilir orman yönetimi ilkelerine uygunluğu doğrulayan bir programa göre sertifikalandırılacaktır.”…
… “Ambalajlamada kullanılan tekstil lifi malzemeleri aşağıdaki üç şarttan birine uyacaktır:…
c) oranlarda (%) herhangi bir kısıtlama olmaksızın ilave lifler için izin verilen kriterleri (Bölüm 2.4.9.1) ve Bölüm 2.4.16’da belirtilen RSL kriterlerini karşılayacaktır.
2.4.13 Kayıt tutma ve dahili (kurum içi) kalite güvence
…. “Organik lifleri satın alan Sertifikalı Kuruluşlar, satın alınan tüm miktar için, tanınmış bir belgelendirme kurumu tarafından düzenlenmiş ve Bölüm 2.1’de belirtilen kriterlere uygun olarak onaylanmış işlem belgelerini (=TC, muayene/kontrol belgeleri/ekspertiz raporları) alacak ve muhafaza edeceklerdir.
GOTS Ürünlerini satın alan Sertifikalı Kuruluşlar, satın alınan GOTS Ürünlerinin tamamı için, Onaylı Belgelendirme Kurumu tarafından düzenlenmiş GOTS işlem belgelerini alacak ve muhafaza edeceklerdir. Bazı koşullarda, ilgili politikalara uygun olarak çoklu sevkiyatı içeren TC’lerin düzenlenmesi mümkündür. Tek bir TC’nin kapsayabileceği maksimum süre 3 aydır.”…
…..”Organik lif satın alan Sertifikalı Kuruluşlar, satın alınan miktarın tamamı için, Organik Üretim Standardına yönelik olarak imalatçı ve tüccar(lar)ın (uygulanabilirse) Kapsam Belgelerini ve/veya İşlem Belgelerini (uygulanabildiği durumda) alacak ve muhafaza edeceklerdir. “….
…” GOTS tarafından talep edilmesi halinde Sertifikalı Kuruluşlar ilgili etki ölçümüne ilişkin ticari olmayan bilgileri toplayacak ve GOTS ’un talep ettiği şekilde derleyip düzenleyecek ve paylaşacaktır.”…
2.4.14 Teknik kalite parametreleri
Parametreler Ana Test Yöntemi Kabul edilebilir alternatif test yöntemi
Sürtünme haslığı ISO 105 X12 AATCC 8, DIN 54021, JIS L0849
Ter haslığı, alkali ve asidik ISO 105 E04 AATCC 15, DIN 54020, JIS L0848
Işık haslığı ISO 105 B02 AATCC 16 seçenek 3, DIN 54004, JIS L0843
Boyut değişimi ISO 6330 AATCC 135 (kumaşlar) ve 150 (giysiler), DIN 53920, JIS L1018
Salya haslığı BVL B 82.92.3 DIN 53160-1
Yıkama haslığı (40°C’de yıkandığında) ISO 105 C06 A1M AATCC 61 seçenek 3A (140 °F’de), DIN EN 20105-C03, JIS L0844
2.4.15 GOTS Ürünlerdeki kalıntılara ilişkin sınır değerler
ve
2.4.16 İlave lif malzeme ve aksesuarlardaki kalıntılara ilişkin sınır değerler
Parametre Kriterler Test Yöntemi
… … …
Pestisitler, toplam
parametre
Tüm doğal lifler (kırpık yün hariç), onaylı organik < 0.1 mg/kg § 64 LFGB L 00.00-34 (GC/MS);
§ 64 LFGB L 00.00-114 (LC/MS/MS)
Kırpık yün, onaylı
organik < 0.5 mg/kg
[ayrı ayrı]
Tüm doğal lifler (kırpık yün hariç) < 0.5 mg/kg § 64 LFGB L 00.00-34 (GC/MS);
§ 64 LFGB L 00.00-114 (LC/MS/MS)
Kırpık yün < 1.0 mg/kg
…
Yorum:
Hayvansal ve bitkisel liflerde test için uygun pestisitler aşağıda listelenmiştir:
Pestisidin İsmi CAS No. Test için Uygun Olduğu Lif
Bitkisel Lif Hayvansal Lif
2,3,5,6- Tetraklorofenol 935-95-5 X
2,4,6-Triklorofenol 88-06-2 X
2,4,5-Triklorofenoksiasetik asit (2,4,5-T) 93-76-5 X
2,4-Diklorofenoksiasetik asit (2,4-D) 94-75-7 X
Asetamiprid 135410-20-7 X
Aldrin 309-00-2 X X
Altrazin (bitki öldürücü) 1912-24-9 X
Azinfos 2642-71-9 X
Azinfos-metil 86-50-0 X
Alfa ve Beta-Endosulfan 959-98-8
33213-65-9 x x
Bifenthrin 82657-04-3 x
Bendiokarb 22781-23-3 x
Biyoresmetrin 28434-01-7 x
Bromofos-etil 4824-78-6 x x
Buprofezin 69327-76-0 x
Kaptafol 2425-06-1 x
Karbaril 63-25-2 x x
Karbosülfan 55285-14-8 x
Kletodim 99129-21-2 x
Klordan 57-74-9 x
Klorodimeform 6164-98-3 x
Kloropirifos-etil 2921-88-2 x x
Kloropirifos-metil 5598-13-0 x x
Klorfenapir 122453-73-0 x
Klorfenvinfos 470-90-6 x x
Klorfluazuron 71422-67-8 x
Kumafos 56-72-4 x x
Siflutrin 68359-37-5 x x
Sihalotrin 91465-08-6 x x
Siklanilid 113136-77-9 x
Sipermetrin 52315-07-8 X x
DDD (op- ve pp-) 53-19-0, 72-54-8 x x
DDE (op- ve pp-) 3424-82-6, 72-55-9 x x
DDT, o,p- 789-02-6 x x
DDT, p,p- 50-29-3 x x
DEF/ 2,4 Diklorodifenildikloroetan 78-48-8 x
Deltametrin 52918-63-5 x x
Diafenthiuron 80060-09-9 x
Diazinon 333-41-5 x x
Diklofentiyon 97-17-6 x
Diklorprop 120-36-2 x
Diklorvos 62-73-7 x x
Dikrotofos l 141-66-2 x
Dieldrin 60-57-1 x x
Diflubenzuron 35367-38-5 x
Dimetoat 60-51-5 x x
Dinoseb ve tuzları 88-85-7 x
Diuron 330-54-1 x
Empenthrin 54406-48-3 x
Endosülfansülfat 1031-07-8 x x
Endrin 72-20-8 x x
Esfenvalerat 66230-04-4 x x
Etion 563-12-2 x x
Fenklorofos 299-84-3 x x
Fenitrotiyon 122-14-5 x x
Fenthion 55-38-9 x
Fenpropathrin 39515-41-8 x
Fenvalerate 51630-58-1 x x
Fipronil 120068-37-3 x
Flumetrin 69770-45-2 x
Glifosat 1071-83-6 x x
Heptaklor 76-44-8 x
Heptaklor epoksi 1024-57-3 x
Hekzaklorobenzen (HCB) 118-74-1 x
Hekzaklorosiklohekzan - a-Lindan 319-84-6 x
Hekzaklorosiklohekzan - b-Lindan 319-85-7 x
Hekzaklorosiklohekzan - d-Lindan 319-86-8 x
İmidakloprid 138261-41-3 x
Lindan 58-89-9 x x
Lufenuron 103055-07-8 x
Malatiyon 121-75-5 x x
MCPA 94-74-6 x
MCPB 94-81-5 x
Mekokrop 93-65-2 x
Metolachlor 51218-45-2 x
Metomil 16752-77-5 x
Mevinfos 7786-34-7 x
Metamidofos 10265-92-6 x
Metoksiklor 72-43-5 x x
Mireks 2385-85-5 x
Monokrotofos 6923-22-4 x
Paratiyon-etil 56-38-2 x x
Paratiyon-metil 298-00-0 X X
Pendimetalin 40487-42-1 X
PCP/ Pentaklorofenol 87-86-5 X X
Permetrin 52645-53-1 X X
Perthane 72-56-0 X
Fosmet 732-11-6 X
Foksim / Baythion 14816-18-3 X
Pirimifos-etil 23505-41-1 X X
Pirimifos-metil 29232-93-7 X
Profenofos 41198-08-7 X
Prometrin 7287-19-6 X
Pymetrozin 123312-89-0 X
Propetamfos 31218-83-4 X
Pire Otu 8003-34-7 X X
Kuinalfos 13593-03-8 X
Kuintozin 82-68-8 X
Teflubenzuron 83121-18-0 X
Tiamethokzam 153719-23-4 X
Tetraklorvinfos 22350-76-1 X
Toksafen 8001-35-2 X
Telodrin 297-78-9 X
Strobane 8001-50-1 X
Transfluthrin 118712-89-3 X
Trifluralin 1582-09-8 X
Triflumuron 64628-44-0 X
Tiyodikarb 59669-26-0 X
Thidiazuron 51707-55-2 X
Tolclofos-methyl 57018-04-9 X
Trifloksisülfuron-sodyum 199119-58-9 X
Glifosat 1071-83-6 X
3 SOSYAL KRİTERLER
3.1 KAPSAM
“Aşağıdaki spesifik kriterlerin yeterli ve uygun uygulanması ve değerlendirilmesi için OECD ve Uluslararası Çalışma Örgütünün (ILO – International Labour Organisation) ilgili Uluslararası İş Sözleşmelerine (International Labour Conventiones) riayet sağlanacaktır.”
Yorum:
Aşağıdaki ILO sözleşmeleri spesifik GOTS asgari kriterleri ile uyumludur:
3.2. İstihdam özgürce seçilir:
C29- Cebri ve Mecburi Çalıştırma Sözleşmesi
C105 – Cebri ve Mecburi Çalıştırma Sözleşmesinin İptali
3.3. Örgütlenme Özgürlüğü ve Toplu Sözleşme Hakkına saygı gösterilecektir:
C87 – Örgütlenme Özgürlüğü ve Toplantı Organize Etme Hakkının Korunması
C98 – Örgütlenme ve Toplu İş Sözleşmesi Hakkı C135 – İşçi Temsilcileri Sözleşmesi
C154– Toplu İş Sözleşmesi
3.4. Çocuk işçi çalıştırılmayacaktır:
C138- Asgari Çalışma Yaşı Sözleşmesi
C182 – Kötü Şartlarda Çocuk İşçi Çalıştırma Sözleşmesi R190, C182’nin bölümü – Tehlikeli Çalışma şartları
3.5. Ayrımcılık yapılmayacak:
C100 – Eşit Ücretlendirme Sözleşmesi
C111 – Ayrımcılık (İstihdam ve Mesleki) Sözleşmesi C183 – Analık Koruması Sözleşmesi
3.6. İş Sağlığı ve Güvenliği (OHS): Çalışma şartları güvenli ve hijyenik C155 – İş Sağlığı ve Güvenliği Sözleşmesi
3.7. Taciz ve Şiddet Yok:
C190 – İş Dünyasında Şiddet ve Tacizin Ortandan Kaldırılmasına İlişkin Sözleşme C29 – Zorla ve Cebri Çalıştırma Sözleşmesi
C105 – Zorla ve Cebri Çalıştırma Sözleşmesi İptal
3.8. Ücretlendirme ve Yaşam Ücreti Farkının Değerlendirilmesi: C95 – Ücretlerin Korunması Sözleşmesi
C131 – Asgari Ücretin Sabitlenmesi Sözleşmesi
3.9. Çalışma Süresi:
C1 – Çalışma Saatleri (Sanayi) Sözleşmesi C14 – Haftalık Dinlenme (Sanayi) Sözleşmesi
C30 – Çalışma Saatleri (Ticaret ve Bürolar) Sözleşmesi C106 – Haftalık Dinlenme (Ticaret ve Bürolar) Sözleşmesi
3.10. İstikrarsız istihdam Olmayacak: C158– İstihdamın Feshi Sözleşmesi
C175 – Yarı zamanlı (Part-time) Çalışma Sözleşmesi
C177 – Evde Çalışma Sözleşmesi
…” Belgelendirme Kurumlarının denetim ve incelemelerini gerçekleştirirlerken Risk Değerlendirmelerinde yerel ve ulusal şartları incelemeleri, asimile etmeleri ve göz önünde bulundurmaları beklenmektedir.”
Yorum:
Onaylı Belgelendirme Kurumları, yerel ve sektörel parametrelere dayanarak operasyonlara ilişkin riskleri değerlendirecek ve bunları dokümante edeceklerdir.
İlave Rehber:
Tekstil tedarik zincirine daha iyi uygulamaları entegre etmek için Onaylı Belgelendirme Kurumları ve Sertifikalı Kuruluşlar ayrıca OECD Durum Tespiti Kılavuzuna (OECD Due Diligence Guidance) ve Birleşmiş Milletler Evrensel İnsan Hakları Beyannamesine de başvurabilirler.
Referans:
OECD (2018), Konfeksiyon ve Ayakkabı Sektöründe Sorumlu Tedarik Zincirlerine ilişkin OECD Durum Tespiti Kılavuzu, OECD Yayınları, Paris (OECD Due Diligence Guidance for Responsible Supply Chains in the Garment and Footwear Sector, OECD Publishing, Paris).
Birleşmiş Milletler Evrensel İnsan Hakları Beyannamesi (United Nations Universal Declaration of Human Rights).
3.8 ÜCRETLENDİRME VE YAŞAM ÜCRETİ FARKININ DEĞERLENDİRİLMESİ
3.8.9 Sertifikalı Kuruluşlar kendi ilgili operasyonları için ‘Yaşam Ücretini’ hesaplayacaklardır. Ayrıca Yaşam Ücretini kendi ücretlendirme verileri ile mukayese edecekler ve kendi çalışanları için ‘Gelir Farkını’ hesaplayacaklardır.
3.9 ÇALIŞMA SÜRESİ
3.9.3 Fazla mesai gönüllülük esasına dayanacak olup haftada 12 saati geçmeyecek, düzenli olarak talep edilmeyecek ve mesleki/iş tehlikelerinin olma ihtimalinin önemli derecede yükselmesine sebep olmayacaktır.
3.12 SOSYAL UYGUNLUK YÖNETİMİ
… Bir kişiyi sosyal sorumluluk hususunda görevlendirme….
… Talep üzerine Sertifikalı Kuruluşlar kendi Onaylı Müşterilerine/Alıcılarına, bu Onaylı Müşterilerin/Alıcıların ticari teamülleri/iş uygulamaları ile ilgili olması muhtemel şikayetlere ilişkin bilgi verecektir.
4 KALİTE GÜVENCE SİSTEMİ
4.1 İŞLEME, ÜRETİM VE TİCARET AŞAMALARININ DENETİMİ
“GOTS Ürünlerini işleyenler, üretenler ve ticaretini yapanlar, yıllık yerinde denetim döngüsünü (operasyonlara yönelik bir risk değerlendirmesine dayalı olası habersiz ilave denetimler dahil) baz alan GOTS sertifikasyon prosedürüne katılacaklardır. Bunlar, içinde sertifikalı ürünler/ürün kategorilerinin ve belge kapsamında sertifikalandırılan işleme, imalat ve ticari faaliyetlerin yer aldığı (tayin edilen altyüklenicilerin isimleri ve bunların ilgili işleme ve imalat aşamaları dahil) geçerli uygunluk belgesine sahip olacaktır.
Tüccarlar ve Perakendecilere yönelik istisnalar ilgili Uygulama Elkitabında tanımlanmıştır.
İlgili Uygulama Elkitabında tanımlandığı gibi, belli koşullarda, risk potansiyeli düşük, küçük ölçekli
altyüklenicilere yönelik yıllık kurum içi denetimlere istisnalar mümkündür.
Ancak, asgari olarak sertifikanın verildiği ilk yıl ve verilmesini müteakip 3 yılda bir olmak üzere bu birimlere yerinde denetimler yapılacaktır.”….
İlave Rehber:
Bir çırçırın tanınmış bir tarım standardına uygun olarak düzenlenmiş geçerli bir sertifikası olması halinde (Bölüm 2.1.), mümkün olan en geniş şekilde kabul edilmelidir. Belgelendirme Kurumu ilgili tarım standardının kapsamadığı parametreler üzerine odaklanmalıdır.
‘Risk potansiyeli düşük, küçük ölçekli altyükleniciler’ e yönelik hüküm kapsamında yıllık yerinde denetim döngüsüne olası istisnalar için İlave Rehber aşağıdaki gibidir:
Bu bağlamda, maksimum 10 (≤10) üretim işçisini istihdam eden operatörler ‘küçük ölçekli’ olarak kabul edilmelidir. Yaş işleme (yaş terbiye) gerçekleştiren birimler çevresel kriterler bakımından ‘risk potansiyeli düşük’ olarak kabul edilemezler. Genel olarak, gelişmekte olan ülkelerde işçi istihdam eden işleyiciler ve imalatçılar sosyal kriterler bakımından “risk potansiyeli düşük’ olarak kabul edilemezler. Benzer şekilde, Onaylı Belgelendirme Kurumları gelişmekte olan ülkelerdeki, toplamda en fazla 10 (≤10) üretim işçisi istihdam eden ve sertifikalı bir kuruluş için götürü iş yapan tesisler için (evde çalışma birimleri ve mekanik işleme ve üretim tesisleri gibi) yıllık yerinde denetim döngüsünden muafiyet hususunda karar verebilirler. Ancak, yerinde ziyaret en az 3 yılda bir gerçekleştirilecektir. Onaylı Belgelendirme Kurumları, istisnai kuraldan faydalanma kararının dayandığı risk değerlendirmesini dokümante edeceklerdir.
‘Tüccar ve Perakendecilere yönelik İstisnalar’ için İlave Rehber aşağıdaki gibidir:
Tüccarlar (her türlü B2B faaliyeti; ithalat, ihracat ve toptan satış kuruluşları gibi):
Aşağıdaki şartların en az bir tanesi geçerli ise yıllık yerinde uzaktan denetime dayanan sertifikasyon (standarda belirtildiği gibi) zorunludur:
GOTS Ürünleri ile yıllık en az 20.000€ ciro yaparak bu ürünlerin sahibi haline gelirlerse (=bunları satın alır ve satarlarsa),
GOTS Ürünlerinin ambalajlanması veya yeniden ambalajlanması*) konusunda faaliyet gösteriyorlarsa,
GOTS Ürünlerinin etiketlenmesi veya yeniden etiketlenmesi konusunda faaliyet gösteriyorlarsa.
Uzaktan denetimler sadece işleme veya imalat faaliyetlerini bizzat kendisi veya altyükleniciler aracılığı yürütmeyen tüccarlar için ve eğer Onaylı Belgelendirme Kurumu aşağıdaki asgari denetim protokolünün ilgili tüm hususlarını tesise gitmeksizin yerine getirmeye muktedirse gerçekleştirilecektir. Yerinde ziyaretlerin sertifikanın verilmesini müteakip en az 3 yılda bir gerçekleştirilmesi gerekir.
‘Verilen sertifikanın her 3. Yılı, ilk yıl ve takip eden 3 yılda bir (yani Y1-Y3-Y6..) yerinde ziyaret olarak yorumlanacaktır.
GOTS Ürünü yıllık ciroları 20.000€’nun altında olduğu için belgelendirilmesi zorunlu olmayan Tüccarlar bir Onaylı Belgelendirme Kurumuna kaydolacaklardır. Bu bağlamda, bunların tedarikçilerinin onay statüleri ve GOTS Ürünlerinin doğru etiketlenmesi (tedarikçinin ruhsat numarası ve Belgelendirme Kurumu referans numarası ile) doğrulanmalıdır. Bunların cirosu 20.000€’yu geçer geçmez Onaylı Belgelendirme Kurumunu bilgilendirecekler ve sertifikasyon yükümlülüğü altına girmiş olacaklardır.
Perakendeciler:
Sadece aşağıdaki durumlarda sertifikasyon zorunludur:
Perakende faaliyetleri yanı sıra GOTS Ürünleri ile ilgili yıllık cirosu en az 20.000€ olan ticari bir faaliyetleri varsa,
GOTS Ürünlerinin ambalajlanması veya yeniden ambalajlanması*) konusunda faaliyet gösteriyorlarsa,
GOTS Ürünlerinin etiketlenmesi veya yeniden etiketlenmesi konusunda faaliyet gösteriyorlarsa.
*) Kaplardaki ürünleri tekrar ambalajlamak ve bunları yeni kaplara yeniden dağıtmak veya dökme/balya ambalajları (posta aracılığı) perakendeci üzerinden nakletmek ve tüketicilere sevk etmek üzere ürünleri kutular içinde paketlemek veya tüketicilere taşımak için torbalara koymak
yeniden paketleme olarak kabul edilmez. İade ürünlerin, (yeniden)satılmak üzere elden geçirilip yeniden ambalajlanması da yeniden ambalajlama olarak kabul edilmez. Ancak münferit ürün ambalajı ve/veya ürün tanımlamasının çıkarılıp yeni ambalaj etiketi konulması halinde bu, sertifikasyon gerektiren bir faaliyet olarak kabul edilir.
10’dan fazla GOTS Sertifikalı Kuruluş ile sözleşme yapmış olan Onaylı Belgelendirme Kurumları her yıl, rastgele seçilmiş ve/veya tesisteki üretimin veya ürünlerin organik bütünlüğüne risk veya tehditler ve sosyal kriterlere ilişkin uyumsuzluk riski göz önünde bulundurularak seçilmiş sertifikalı tesislerin habersiz yerinde denetimlerinin en az %2’sini (veya 1 denetimi; hangisi daha fazla ise) gerçekleştirecektir.
Çevre kriterlerine yönelik yerinde denetim protokolü, en azından aşağıdakileri (denetlenen tesise uygulanabilir olanları) taahhüt edecektir:
İşleme ve depolama birimlerini ziyaret etmek sureti ile (yapılması için sebep varsa sertifikalı olmayan alanlara ziyaretleri de içerebilir) işleme sisteminin değerlendirilmesi,
Mal akışını doğrulamak (hacim tutturma (girdi/çıktı/stok/üretim kaybı) ve geçmişe doğru izini sürmek için kayıtların ve hesapların incelenmesi,
Kullanılan kimyasal girdilerin (boyalar ve yardımcı maddeler) ve aksesuarların denetimi ve bunların ilgili GOTS kriterlerine uygunluğunun değerlendirilmesi,
Ürün bütünlüğüne risk teşkil eden alanların tespit edilmesi, Yaş işleme yapanların atık su (ön-)arıtma sisteminin denetimi,
Operatörlerin kontaminasyon risk değerlendirmelerinin ve gerek rastgele örnekleme gerekse kontaminasyon veya uygunsuzluk şüphesi halinde yapılan kalıntı testi için örneklemeyi içermesi muhtemel kalıntı testi politikalarının doğrulanması,
Standartlarda yapılan değişikliklerin ve ilgili gerekliliklerin etkin bir şekilde uygulanıp uygulanmadığının doğrulanması,
Düzeltici faaliyetlerin yapılıp yapılmadığının doğrulanması,
Asgari sosyal kriterlere ilişkin yerinde denetim protokolü en azından aşağıdakileri (denetlenen tesise uygulanabilir olanları) taahhüt edecektir:
İşleme ve depolama birimlerinin, umumi tuvaletlerin, dinlenme alanlarının ve firmanın, çalışanların erişebileceği diğer alanlarının denetimi,
Yönetim ile görüşme ve çalışanlarla ve çalışanların temsilcileri ile gizli görüşmeler,
İstihdam edilen çalışanların listesi, çalışanların iş akitleri, bordroları, vardiya ve çalışma süresi protokolleri, yaş doğrulaması, sosyal sigorta dokümanları gibi kişisel dosyaların gözden geçirilmesi,
Düzeltici faaliyetlerin yapılıp yapılmadığının doğrulanması,
Denetimi yapılan tesise yönelik olarak aşağıdaki uluslararası tanınmış sosyal uygunluk planlarından doğrulanabilir sonuçlar (denetim raporları) olması halinde, bunlar GOTS doğrulama prosedürleri için mümkün olan en geniş kapsamda incelenmeli ve göz önünde bulundurulmalıdır:
Fair Wear Foundation (FWF)
Sosyal Sorumluluk 8000 (SA 8000-Socail Accountability 8000)
Dünya Çapında Sorumlu Akredite üretim (Worldwide Responsible Accredited Production (WRAP)
amfori BSCI
SMETA-Sedex raporu (en geç bir yıl öncesine ait)
Ne ölçüde kullanılabileceklerine karar verebilmek için mevcut denetim raporlarının kapsam ve nitelik bakımından kontrol edilmeleri gerekmektedir:
İlgili tesise ait tüm bilgiler (isim, adres, irtibat kişisi, sahibi, işgücü, üretim süreci, üretim kapasitesi, altyükleniciler dahil) verilmiş mi?
GOTS’da yer alan tüm sosyal kriterlere atıf var mı?
Yukarıdaki asgari yerinde denetim protokolünün kapsamındakine uygun bilgi kaynaklarına mı dayanıyor?
GOTS denetimi yapılmadan önceki bir yıllık sürede gerçekleştirilen yerinde denetime dayanan ve ilgili GOTS sosyal kriterlerine uygunluğu ifade eden doğrulanabilir denetim raporlarının olması halinde, bu alanlardaki denetim sürelerinin belirli bir ölçüde düşürülmesi makul kabul edilir.
Genel olarak, Onaylı Belgelendirme Kurumlarının denetim süresinin gerek çevre gerekse sosyal kriterlere uygunluğu doğrulamaya yeterli olduğunu, büyüklük, çalışan sayısı, lokasyon, işleme aşamaları ve ilgili kritere uygunsuzluğa ilişkin risk faktörlerinin göz önünde bulundurulduğu yerinde denetime yönelik olarak planlandığını garanti etmeleri gerekir. Örneğin gelişmiş bir ülkedeki bir kompleks yaş işleme biriminde çevre kriterlerine uygunluğun doğrulanması için denetime çok daha fazla zaman harcanması mantıklıyken, gelişmekte olan bir ülkede bulunan ve yakınlarda bir başka tanınmış sosyal uygunluk programı tarafından doğrulanmamış büyük bir konfeksiyon üretim biriminde asgari sosyal kriterlere uygunluğun doğrulanması için denetime çok daha fazla zaman harcanması beklenir.
GOTS denetimi yapılmadan önceki bir yıllık sürede gerçekleştirilen yerinde denetime dayanan ve ISO 14001 veya EMAS kapsamında doğrulanabilir denetim raporlarının olması halinde, bunlar GOTS çevre kriterlerine uygunluk yönünden mümkün olan en geniş kapsamda dikkate alınmalıdır.
Spesifik olarak, bahsi geçen uluslararası tanınmış sosyal uygunluk planlarının herhangi birisinden doğrulanabilir herhangi bir sonucun bulunmadığı gelişmekte olan ülkelerdeki denetimler için gerçekleştirilen bireysel görüşme sayısının ve denetim süresinin tespit edilmesi için çerçeve olarak Sedex Üyeleri Etik Ticaret Denetimi (SMETA-Sedex Members Etical Trade Audit) En İyi Uygulama Rehberi (Best Practice Guide) (Bölüm 6.5.3) kullanılmalıdır.
Çırçırlama sektöründeki mevsimlik iş ve ilgili spesifik zorluklar ve asgari sosyal kriterlere uygunluğa yönelik yüksek risk durumu dikkate alındığında, çırçır işletmelerinin GOTS denetimleri en yoğun çalışma sezonu ve çırçır imalathanelerinin faal olduğu çalışma saatleri dahilinde planlanacak ve gerçekleştirilecektir.
İlave Rehber:
Gelişmekte Olan Ülkeler tanımı için, IMF tarafından yılda iki kez yayınlanan Dünya Ekonomik Görünümü (World Economic Outlook) raporları referans alınmıştır.
Referans:
SMETA En İyi Uygulama Rehberi belgesi (SMETA Best Practice Guidance document) Dünya Ekonomik Görünümü Raporları (World Economic Outlook reports)
… “ Global Standard gGmbH’in bu sürece yönelik ana işbirliği ortağı, IOAS veya başka bir tanınmış akreditasyon kuruluşu tarafından belgelendirme kurumunun Global Standard gGmbH ‘Belgelendirme Kuruluşlarına Yönelik Onay Prosedürü ve Gereklilikler’ belgesine göre akreditasyonu, Global Standard gGmbH tarafından yetkilendirilmesine dayanak teşkil eder”.
Yorum:
GOTS Onaylı Belgelendirme Kurumu olarak başvurunun kabulüne yönelik genel ön şart, başvuru sahibinin ISO 17065 akreditasyonunun (‘Belgelendirme Kuruluşlarına Yönelik Onay Prosedürü ve Gereklilikleri’, Bölüm 2. ‘İlkeler’ e göre) olmasıdır. Ayrıca, gerekli yeterliğe sahip olup GOTS kapsam(lar)ına akreditasyon için verilen prosedürleri takip ettiklerini Global Standard gGmbH’e bildiren, IOAS tarafından yetkilendirilmiş ulusal veya uluslararası akreditasyon kuruluşları (IAF üyesi
gibi) ‘tanınmış akreditasyon kuruluşları’ olarak kabul edilirler.
İlave Rehber:
Tekstil tedarik zincirlerinde risk değerlendirmesi için Onaylı Belgelendirme Kurumları ve Sertifikalı Kuruluşlar ayrıca OECD Durum Tespiti Kılavuzuna da başvurmalıdırlar.
Referans:
OECD (2018), Konfeksiyon ve Ayakkabı Sektöründe Sorumlu Tedarik Zincirlerine ilişkin OECD
Durum Tespiti Kılavuzu, OECD Yayınları, Paris (OECD Due Diligence Guidance for Responsible Supply Chains in the Garment and Footwear Sector, OECD Publishing, Paris).
4.2 TEKNİK KALİTE PARAMETRELERİNİN VE KALINTILARIN TEST EDİLMESİ
“Bu Standarda ve bilhassa Bölüm 2.4.14 (Teknik Kalite Parametreleri) ve de Bölüm 2.4.15 ve 2.4.16 (GOTS Ürünleri, ilave materyaller ve aksesuarlardaki Kalıntılara yönelik Sınır Değerler) kriterlerine uygunluğu sağlamak için Sertifikalı Kuruluşların bir risk değerlendirmesine göre testi yapması beklenmektedir. Tüm GOTS Ürünleri, bu ürünlerin komponentleri ve kullanılan girdiler bu risk değerlendirmesine dahil edilecek ve dolayısı ile potansiyel olarak teste tabi tutulacaktırlar. Test sıklığı, örneklerin tip ve sayısı bu risk değerlendirmesin göre tespit edilecektir.”…
Yorum:
Uygun bir risk değerlendirmesinde dikkate alınması gereken – varsa – faktörler:
Kullanılan lifin türü: aynı türde lif konvansiyonel olarak kullanildiğında, yaygın olarak kullanılan pestisitler ve potansiyel GM çeşitleri.
Kullanılan ilave konvansiyonel lif, aksesuar ve girdilerin türü: karşılık gelen mahsul için yaygın olarak kullanılan pestisitler ve potansiyel GM çeşitleri; rejenere ve sentetik lifler ve aksesuarlar için yaygın olarak kullanılan yasaklanmış katkı maddeleri.
(Organik) doğal lif talepleri: kullanılan doğal olmayan muadiller (örneğin doğal bambu lifi: bambudan yapılan rayon; keten ve kenevir; sentetik imitasyon lifler)
GOTS Ürünleri için kullanılan onaylı kimyasal girdilerin tip ve miktarı: bilinen her türlü haslık problemleri, sınırlandırılmış girdiler (örneğin AOX, bakır) ve aynı konvansiyonel süreçte yaygın olarak kullanılan yasaklanmış maddeler.
İşlemede ayrıma önlemleri: ünite içerisinde gerçekleştirilen paralel konvansiyonel işleme aşamalarından olası kontaminasyon kaynakları.
GOTS Ürünlerinin nakliye ve depolama şartları: benzer konvansiyonel ürünlerin nakliyesi ve depolanmasında kullanılan yasaklanmış maddeler.
GOTS tedarik zinciri dahilinde pamuğun kalitatif GDO taraması, ISO IWA 32 protokolünü kullanan ve akreditasyona sahip (ISO 17025 gibi) test laboratuvarları tarafından yapılacaktır. Bu protokol, GDO taramasının sadece işlenmemiş (ham/işlem görmemiş/boyanmamış) pamuk
üzerinde olabileceğini öngörür.
Netice itibarıyla, kimyasal işlem görmüş pamuk üzerinde test yapılmayacaktır.
Yukarıdaki hükümlere bakılmaksızın, GOTS, test tekniklerinin zaman içinde gelişeceğini ve iyileşeceğini kabul eder. ISO IWA 32 protokolünün dışındaki teknikler ve/veya testler, ancak teknik olarak harici doğrulama ve ardından GOTS tarafından teyit edildikten sonra işlenmiş pamuk üzerinde kullanılabilir.
Tekstil yardımcı maddesindeki bir enzimin, GD (Genetiği Değiştirilmiş) bakteri kökenli olup olmadığının testi, halen mümkün gözükmemektedir. Beyan edilen enzimin ilgili yardımcı madde için kullanıldığını tespit etmek için belgelendirme kurumlarının, enzim tedarikçisinin GD beyanı (bu beyanlar, örneğin, EC 834/2007 kapsamında organik gıda tedarik zincirinde kullanılan enzimler için de bir gerekliliktir) ya da kullanılan içeriğin/hammaddelerin izlenebilirlik kontrolleri gibi doğrulama yöntemlerine itimat etmeleri gerekmektedir.
Tavsiye Edilen Test Parametreleri ve Matrisler
Sertifikalı Kuruluşlar ve Onaylı Belgelendirme Kurumları, onaylı girdilerin, sertifikalı GOTS Ürünlerinin ve aksesuarlarının GOTS’un en son versiyonunun zaruri gerekliliklerini karşılamasını sağlama sorumluluğunu tamamen üstlenmek sureti ile kendi test / risk değerlendirme sistemlerini seçmekte serbesttirler.
Farklı kimyasal süreç aşamalarına bağlı olarak, kimyasal girdilerin risk değerlendirmesi aldatıcı olabilir, ancak bir test protokolünde karar kılınırken işleme deneyimi ve ehil sahibi olunması dikkate alınmalıdır.
Kimya ve sanayi uygulamalarına bağlı olarak farklı kimyasal girdilerine yönelik yol gösterici risk parametreleri aşağıdaki verilmiştir:
Ön-işlem Kimyasalları
Klorofenoller Ağır Metaller Organotinler APEO
Fungusitler GM Nişasta
Boyalar ve Pigmentler Yasaklanmış Aminler Pentaklorofenol
Ağır Metaller
Ftalatlar (bilhassa baskı sistemleri) APEO
Fungusitler AOX
Apreleme Kimyasalları
Formaldehit Glioksal Ağır Metaller
Klorlu Fenoller APEO
Fungusitler
Her bir duruma özel risk değerlendirmesine dayanarak, GOTS Ürünlerinin (kalıntılara yönelik olarak) ve GOTS onaylı girdilerin test edilmesinin doğrudan Sertifikalı Kuruluşların ve Onaylı Belgelendirme Kurumlarının sorumluluğunda ve kapsamında olduğu oldukça açık ve nettir. Tamamen yol göstermek amacı ile test parametreleri ve matrisler aşağıda tavsiye edilmiştir:
GOTS Kimyasal Girdilerine yönelik olarak tavsiye edilen test parametre matrisi
Parametre Boyalar Pigmentler Baskı Mürekkepleri Baskı
Yardımcı Maddeleri Boyama Yardımcı Maddeleri Ön İşlem ve Apreleme Yardımcı
Maddeleri
AOX ✪ ✪ ✪
AP/APEO ✪ ✪ ✪ ✪ ✪ ✪
Ağır Metaller ✪ ✪ ✪ ✪ ✪ ✪
Formaldehit ✪ ✪ ✪
Yasaklanmış Aminler ✪ ✪ ✪
Klorofenoller ✪ ✪
Ftalatlar ✪
PVC ✪
GOTS Ürünleri, kalıntılara ve kaliteye yönelik olarak tavsiye edilen test parametre matrisi
Parametre Ham Kumaş Baskılı Kumaş Boyalı Kumaş İşlenmiş
/Boyanmamış Kumaş Metal Aksesuarlar Diğer Aksesuarlar Dikiş İpliği
Duyarlılığı Artırıcı/Alerjik (Dispers) Boyalar ✪
AOX ✪ ✪ ✪ ✪ ✪
AP/APEO ✪ ✪ ✪ ✪ ✪
Kurşun/Kadmiyum ✪ ✪ ✪ ✪ ✪ ✪ ✪
Ekstrakte Edilebilir HM ✪ ✪ ✪ ✪ ✪ ✪
Nikel Salınımı ✪
Formaldehit ✪ ✪ ✪ ✪
Yasaklanmış Aminler ✪ ✪ ✪ ✪
Klorofenoller ✪ ✪
Ftalatlar ✪ ✪ ✪
pH Değeri ✪ ✪ ✪ ✪
Renklendiriciler ve Çekme ✪ ✪ ✪ ✪ ✪
5 ETİK İŞ DAVRANIŞLARI
…. İlgili OECD rehberine riayet edilmesi sağlanacaktır…..
6 EK
6.1.2 Tekstil Kişisel Bakım Ürünlerine Yönelik Spesifik Gereklilikler
Tamponlara Yönelik Spesifik Kriterler
….Sadece kağıt veya karton tampon aplikatörlere izin verilir. …
6.1.3 Girdilere yönelik spesifik kriterler
Kokular ve yağlar
“Kullanılan tüm kokular ve yağlar GOTS’un girdi kriterlerinin yanı sıra Organik ve Doğal Kozmetik Standardı (COSMOS- Cosmetics Organic and Natural Standard) girdi kriterlerine de uygun olacaktır.”
6.2 GIDA İLE TEMAS EDEN TEKSTİL ÜRÜNLERİNE YÖNELİK SPESİFİK STANDARTLAR
… kendi ürünleri için ve ürünlerin satıldığı ülkede/bölgede geçerli yasal (hijyenik ve GMP) gereklilikleri karşılayacaktır…
» » » » » » » »